Meslek, bir ömür boyu etkileşim halinde olacağımız çalışma alanımızdır. Dolayısıyla hem başarı hem de mutlu olmak açısından meslek seçimi ve kariyer planlamasına dikkat etmek gerekir. Her meslek farklı yetenekleri ve özellikleri gerektirir. Sporcu olmak için bedensel zekâ, sanatçı olabilmek için görsel zekâ ve müzik zekâsı, mühendis olabilmek için de matematik zekâsı öncelikli öneme sahiptir.
Gençlerin meslek seçiminde izledikleri yolları şu başlıklarda özetleyebiliriz:
- Aile baskısı
- Sınavlardan alınan puan
- Geleceğin mesleği bakış açısı
- Maddi getirisi
- Sosyal çevre baskısı
- TM, MF ve TS gibi bölümlere bağlı olarak seçim yapma zorunluluğu
Yukarıdaki maddelerden hiçbiri kişinin zihin şifresinin meslekle uyumu hakkında bize fikir vermemektedir. Dolayısıyla da bu maddelerden hareketle meslek seçmek mutlu ve başarılı bir hayatın yaşanması beklentisini belirsiz hale getirmektedir.
Mesleğin zihin şifresi; karakter özelliği şifresi, zekâ şifresi ve merak alanı şifresi demektir. Meslek seçiminde kişinin sahip olduğu zihin şifresi ile mesleğin gerektirdiği zihin şifresi arasındaki uyuma dikkat edilmesi gerekir. Türkiye’de ilk defa mesleklerin zihin şifrelerinin analizini gerçekleştiren ve bu konuyla ilgili kitapların da yazarı olan Tipoloji Uzmanı Ethem Kocabaş, şu konuya dikkat çekiyor: “Beyin ve davranış bilimlerinden hareketle, mutlu ve başarılı olabileceğiniz mesleklerle eşleşin ve şu sorulara cevap arayın:”
Üniversite öncesi dönemde eğitim alan gençlere yönelik sorular:
- Karakter özelliği şifreniz nedir?
- Merak alanı şifreniz nedir?
- Zekâ (Yetenek) şifreniz nedir?
- Beyninizin potansiyeli ve işlevsel özellikleri hakkında neler biliyorsunuz?
- Seçmeyi düşündüğünüz meslek, hangi karakter özelliğinde, merak alanında ve zekâ şifresinde insan tipi gerektiriyor?
Üniversitede öğrenim gören ya da mesleki eğitim alan gençlere yönelik sorular
- Karakter özelliği şifreniz nedir?
- Merak alanı şifreniz nedir?
- Yetenek şifreniz nedir?
- Eğitimini aldığınız mesleğin karakter özelliği, merak alanı ve zekâ (yetenek) şifresi bakımından nasıl bir insan profili gerektirdiğini biliyor musunuz?
- Sizce önemli olabilecek liderlik özellikleriniz nelerdir?
- Mesleki eğitiminizi tamamladıktan sonra kariyer planınızla kişisel özelliklerinizin uyumlu olması bakımından nasıl bir yol izlemeyi düşünüyorsunuz?
- Lisansüstü eğitim almayı arzu ediyorsanız bunu hangi dalda gerçekleştirmeyi düşünüyorsunuz? Bu alanın sizin karakter özelliğiniz, merak alanınız ve zekâ (yetenek) şifrenizle uyum durumu nedir?
Ethem Kocabaş – Tipoloji uzmanı & Yazar